علل ناکارآمدی موتورهای جست وجوی بومی در زمان قطع اینترنت

به گزارش خط رند ۹۱۲ طبق نظر کارشناسان فناوری اطلاعات، به نظر می آید آنچه تابحال در چارچوب ساخت موتور جست وجوی بومی در ایران اتفاق افتاده، فقط پوسته ای برای گوگل بوده است و بنابراین هنگام قطع ارتباط اینترنت، این موتورها قادر به جست وجو نبودند.
به گزارش خط رند ۹۱۲ به نقل از ایسنا، یکی از خدماتی که در زیرمجموعه شبکه ملی اطلاعات عرضه می شود، موتور جست وجوی بومی است و در ایران هم فعالیتهایی برای این کار انجام شده است؛ اما باآنکه تا پیش از این مطرح شده بود که موتورهای جست وجوی بومی فاصله معناداری با گوگل دارند، اما با قطع شدن اینترنت در ایام گذشته و عدم دسترسی به گوگل، مشخص شد که همین موتورهای جست وجو هم تنها در چارچوب پوسته ای برای گوگل فعالیت می کردند و در غیاب اینترنت، کاری از دستشان برنمی آید.
در این راستا، آرش محمدی – کارشناس فناوری اطلاعات – در گفتگو با ایسنا با اشاره به فعالیت موتورهای جست وجوی بومی در زمان قطعی اینترنت بیان کرد: اتفاقات این روزها نشان داده است ما موتور جست وجوی ملی نداشتیم و این موتورها از API گوگل استفاده می کردند، چونکه با قطع شدن اینترنت و از دسترس خارج شدن گوگل، نتایج عجیبی نشان می دادند، یا شاهد نتایجی مانند صفحه های ویکی پدیا بودیم که در دسترس نبود و یا نتایجی که کاملا بی ربط بودند.
وی در پاسخ به این که آیا امکان کمتر کردن صدمه های وارده در شرایط قطعی اینترنت وجود دارد، اظهار داشت: در دنیای فنی، نشد نداریم، اما باید هزینه و فایده فعالیت ها مشخص شود و دیگر این که مبحث مانند اختراع باردیگر چرخ است. چند کشور در دنیا بودند که نیاز داشتند گوگل را باردیگر بسازند؟ و این که آیا ما ظرفیت فنی، علمی و مالی لازم برای این که بخواهیم چیزی در قامت گوگل بسازیم را داریم یا نداریم؟
این کارشناس فناوری اطلاعات با اشاره به وجود موتورهای جست وجو در کشورهای دیگر بیان کرد: برای مثال یاندکس در روسیه، یک اکوسیستم کامل را بوجود آورده با یک مدیریت پروژه قوی و واقعی و نیامده که همان گوگل را در یک پوسته عرضه نماید. یاندکس یک اکوسیستم کامل با یک راهبری واحد است که شامل نقشه، جهت یابی، ترابری، تاکسی اینترنتی و موتور جست وجو می شود. البته این کار هم چندین سال طول کشیده است.
محمدی تصریح کرد: با این حال، حتی همان یاندکس هم ادعا نمی کند که به یک موتور جست وجوی کامل در مقایسه با گوگل رسیده است. این در شرایطی است که آنچه تابحال در ایران اتفاق افتاده، فقط پوسته ای برای گوگل بوده است که هنگام قطع ارتباط با گوگل، قادر به جست وجو نبودند؛ مانند نمونه های داخلی تلگرام از هاتگرام و طلاگرام که پوسته های تلگرام بودند؛ به این ابزارها نمی توان عبارت ملی اطلاق کرد.
وی با بیان این که ساخت ابزارهایی مانند موتور جست وجو یک شبه این اتفاقات نمی افتد، اضافه کرد: همان یاندکس هم سال های سال کار کرده و بعد در فازهای مختلف به این مرحله رسیده است، از همه مهم تر این که بعنوان یک اکوسیستم به آن نگاه می شود. اپ یاندکس را که نصب کنید برای تاکسی به نقشه، جهت یابی و جست وجو هم لینک می شود، اما ما در ایران هر کدام را یک جزیره مستقل می بینیم و اکوسیستمی دور آن نیست که این ها را با هم لینک و یک چرخه ایجاد کند.
محمدی با بیان این که اگر مقرر است موتور جست وجو ایجاد نماییم، بازار این موتور جست وجو نباید فقط ایران باشد، اضافه کرد: در گام اول باید حداقل کشورهای فارسی زبان هم باشند و از آنجایی که زبان فارسی از نظر حروف به عربی نزدیک است، بازار دوم آن می تواند حتی عرب زبان ها باشد. ما باید علاوه بر مارکت خومان، حداقل برای کشورهای فارسی زبان و عربی زبان منطقه هم چاره ببینیم و آنها را به خود وابسته نماییم اما ایجاد چنین اختلالاتی، اعتماد آنها و ایمنی کسب وکار را به خطر می اندازد. بسیاری از کسب وکارهای ما بازارشان فقط ایران نیست و ارزآور هستند و چنین قطعی هایی سبب می شود اعتماد این کارفرماها و مشتریان این سرویس ها هم به خطر بیفتد.
این کارشناس فناوری اطلاعات با بیان این که استفاده از سرویس های محدود داخلی در مقابل زیانی که به کسب وکارها وارد شده، قابل قیاس نیست، اظهار داشت: زیانی که به استارت آپ ها و شرکت های فعال در حوزه آنلاین وارد شده، بطور قطع به مراتب بیش تر است. ما وقتی در عرصه تولید علم و صادرات آن صحبت می نماییم، وقتی درباره کوشش برای این حرف می زنیم که امنیت خودمان را به کشورهای دیگر گره بزنیم که در کسب وکار و تجارت به ما نیازمند باشند، چنین اقداماتی که اینترنت را مختل می کند، در کسب وکارها ریسک عجیب و ماندگاری بوجود می آورد.
محمدی افزود: موضوعی که باید به آن دقت نماییم این است که امنیت ملی به هر چیزی اولویت دارد و متولی سیاست گذاری و تصمیم گیری برای این مورد هم شورای امنیت کشور است و این که آنها تصمیم می گیرند اینترنت را قطع کنند، مبحث بحث ما نیست. اما این ها همه مسکن های مقطعی هستند و خیلی وقت ها ضربه ای که این اتفاقات به صورت ماندگار ایجاد می کند، غیرقابل محاسبه است.