به گزارش خط رند ۹۱۲، از طرح های اولویت دار برنامه ملی توسعه شهرک های گلخانه ای و شیلاتی اجرای بسته های فناوری همچون سیستم های هوادهی مبتنی بر نانوحباب و توسعه این سیستم ها در مزارع پرورشی میگو است.
به گزارش خط رند ۹۱۲ به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، آبزی پروری در دهه های اخیر به دلیل نقش حیاتی در تأمین و حفظ امنیت غذایی در سراسرجهان رشد قابل ملاحظه ای داشته است. علاوه بر این، بر مبنای آمار سازمان خوار و بار جهانی (FAO) در سال ۲۰۱۸، بیشتر از ۸۹ درصد از تولید آبزی پروری جهان به صورت عمده در مناطق آسیایی واقع شده است.
تولید میگوی پرورشی در سراسر جهان به علت فناوری های پیشرفته به صورت متوسط افزایش پیدا کرده است. در این حوزه، مراکز اصلی تولید میگو در چین، هند، اکوادور، ویتنام، اندونزی، تایلند و آرژانتین واقع شده اند.
بهینه سازی شرایط پرورش میگو سبب رشد مناسب و تولید با کیفیت در این صنعت می شود. عواملی مانند کیفیت آب و خصوصیت های خاک در استخرهای پرورشی بسیار حائز اهمیت هستند. اگر این عوامل در سطح مطلوبی حفظ نشوند، سبب ایجاد اختلال در تغذیه میگوها، احتمال افزایش بیماری، کاهش بازماندگی و بقا می شود و بر کیفیت و بهره وری تولید تاثیر منفی می گذارد.
منابع آبی مورد استفاده در مزارع پرورش میگو حاوی مواد آلی و معدنی متنوعی اند که شامل یون های معدنی محلول در آب، گازهای حل شده، ذرات معلق، ترکیبات آلی محلول و میکروارگانیسم ها هستند. عوامل گوناگونی از قبیل شرایط جوی و کیفیت آب ورودی به استخرها (عوامل خارجی)، نوع تغذیه میگو، جانوران مرده و مواد دفعی (عوامل داخلی) می توانند بر کیفیت آب تأثیرگذار باشند و کیفیت آب مورد استفاده در استخرهای پرورش میگو را بشدت تحت تاثیر قرار دهند (بر اساس گزارش ایبر و همکاران، ۲۰۲۱).
مدیریت دقیق و اطلاع درست از شرایط محیطی و کیفیت آب برای به حداکثر رسیدن کیفیت پرورش میگو و بهره وری مناسب از مزارع همواره دارای اهمیت بسیاری است. یکی از مهم ترین نشانه های کیفیت آب در استخرهای پرورشی میزان اکسیژن محلول در آب استخر است؛ بنابراین، درک دقیق عواملی که امکان دارد سبب کاهش غلظت اکسیژن حل شده در استخرها شوند، ضروری می باشد.
در شرایط دیگر، استفاده بیش از اندازه از مواد شیمیایی در سیستم های کشت و افزایش میزان رسوبات کف استخر هم می تواند به آلودگی لایه های بالایی آب حوضچه منجر شود. علاوه بر این، عدم مدیریت درست مزرعه مانند جمع آوری ضایعات میگوهای مرده و غذاهای مصرف نشده هم می تواند سبب آلودگی آب شود (بر اساس گزارش ایبر و همکاران، ۲۰۲۱).
غلظت های اکسیژن محلول در طول روز افزایش مییابد و مقدار DO ساخته شده توسط فتوسنتز بیشتر از مقدار مورد استفاده در تنفس موجودات زنده در استخرها است. در مقابل، در طول شب یا هوای ابری، تنفس توسط میگو، فیتوپلانکتون ها و دیگر موجودات زنده در استخرها منجر به کاهش قابل توجه سطح اکسیژن یا آنوکسیا می شود.
غلظت های پایین اکسیژن محلول در استخرهای پرورشی برای میگوها خطرناک هستند چونکه منجر به از دست دادن اشتها، صدمه پذیری در مقابل بیماری ها، بهره وری کم در مصرف خوراک، نرخ بالای مرگ و میر و بازده کم تولید می شود. سیستم های هوادهی برای پرورش میگو مزایای بسیاری مانند افزایش کیفیت آب و افزایش تولید را به همراه دارند.
فتوسنتز اکسیژن را در لایه سطحی آب تولید می کند؛ بنابراین، غلظت اکسیژن محلول با عمق آب کاسته می شود و کم ترین مقدار آن در کف استخر است. در نتیجه برخی محققین، استخرهای کم عمق را برای پرورش میگو سفارش می کنند چونکه میگوها اکسیژن را در لایه های میانی و پایینی استخرها مصرف میکنند. میزان اکسیژن محلول در حوضچه های پرورش میگو نه تنها به دما، شوری و فشار بستگی دارند، بلکه به میزان تنفس میگو، رسوبات آب و تراکم ذخیره سازی هم بستگی دارند (بر اساس گزارش تاین و همکاران، ۲۰۱۹).
جدول زیر نشان دهنده تاثیرات میزان اکسیژن محلول بر روی سلامت و رشد میگو است (بر اساس گزارش لازر و همکاران، ۲۰۰۷).
تاثیر بر میگو
میزان اکسیژن محلول برحسب (میلی گرم/ لیتر)
میگوها به صورت سالم و رشد بالایی خواهند داشت
۷-۵
میگوها به صورت نرمال رشد می کنند
۴
رشد میگوها کند خواهد بود
۳
میگوها نمی توانند رشد کنند
۲
آنوکسیا(کمبود اکسیژن) عدم تأمین اکسیژن در میگوها، امکان دارد منجر به مرگ آنها شود
۱
سبب تلفات میگوها می شود
۰.۳
هواده ها به دو دسته اصلی هواده های پاششی یا اسپلش (با پاشیدن آب به هوا سبب انتقال اکسیژن به آب می شوند) و هواده های حباب ساز (با ساختن حباب های هوا سبب انتقال اکسیژن می شوند) طبقه بندی می شوند.
استفاده از دستگاههای هوادهی در پرورش میگو منجر به بهبود رشد و بازماندگی در میگوها می شود. با این وجود، مصرف انرژی بالا و کارایی پایین انتقال اکسیژن از معایب این دستگاه ها بشمار می رود. انتخاب دقیق تجهیزات هوادهی و بهینه سازی تنظیمات سیستم می تواند به کاهش مصرف انرژی و کاهش هزینه ها کمک نماید. این دستگاه ها همینطور می توانند به کاهش خطر بیماری ها و مسائل محیطی در مزرعه کمک کنند.
در خیلی از کشورها، از دستگاههای هوادهی استفاده می شود که از منابع تجدید پذیر مانند نور خورشید بهره می برند. در کل، دستگاههای هوادهی ابزارهای مهم در صنعت پرورش میگو هستند که به بهبود عملکرد و حفظ محیط زیست کمک می کنند (بر اساس گزارش تاین و همکاران، ۲۰۱۹).
در سال ۲۰۲۲ یک استارتاپ در اندونزی، سیستم هوادهی خودکار را که با استفاده از پنل های خورشیدی کار می کند، طراحی کردند. این هواده می تواند برای کشاورزان در جهت صرفه جویی در انرژی ابزار مناسبی باشد. مبنای کار این هواده استفاده از نور خورشید برای تولید حباب های هوا است. وقتی پنل خورشیدی در معرض نور خورشید قرار می گیرد، برق تولید می کند که قسمتی از هواده آنرا برای تثبیت ولتاژ خروجی انرژی از پنل خورشیدی ذخیره می کند.
هنگامی که دستگاه کار نمی کند، کنترل کننده انرژی را از پنل خورشیدی به باتری وارد میکند و باتری را شارژ می کند. این هواده میتواند میزان و کیفیت اکسیژن مورد نیاز میگو را در استخر افزایش دهد. این تیم امیدوارند که در آینده، اینترنت اشیاء را روی هواده اعمال کنند تا کشاورزان بتوانند با استفاده از یک گوشی هوشمند هواده را از خانه کنترل کنند (بر اساس گزارش سایت گلوبال سی فود، ۲۰۲۲ ).
در کشور ایران هم روش های مختلفی برای هوادهی استخرها وجود دارد که در مزارع اجرا شده است. استفاده از ژنراتورهای نانو حباب یکی از روش های نوین برای هوادهی استخرها است که در مزارع آبزی پروری به کار می آید.
منبع: rond912.ir