داده هایی که نباید بسادگی از کنارشان گذشت

یک متخصص هوش مصنوعی به اهمیت داده هایی که توسط پلت فرم نمایشگاه مجازی کتاب جمع آوری می شود اشاره می کند و از ایده هایی برای تحلیل آنها می گوید.
پوریا گلشن راد، دیتاساینتیست و متخصص هوش مصنوعی در گفت و گو با ایسنا درباب میزان اهمیت تحلیل داده های دومین نمایشگاه مجازی کتاب تهران و چگونگی استفاده از خروجی آن اظهار نمود: به نظر من، دیتایی که در این پلت فرم جمع می شود، هم خیلی جذاب است و هم می توان از ابعاد مختلف آن موارد گوناگونی را بررسی کرد. ساده ترین چیزی که ممکنست به ذهن همه برسد، این است که می توانند تحلیل کنند مشتریان بطور معمول در چه رنج سنی قرار دارند، هر رنج سنی چه سلیقه ای دارد، پرفروش ترین کتاب ها در چه ژانری است، چه ژانرهایی مظلوم واقع شده اند؛ این ها مسائل ابتدایی است که البته حتی می تواند دانش خوبی به ناشران بدهد تا بدانند در چه زمینه هایی می توانند بیشتر فعالیت کنند.
او اضافه کرد: این داده ها حتی می توانند به کسانی که برنامه ریزی فرهنگی انجام می دهند، به نحوی هشدار بدهد که مردم در یک سری زمینه ها کم رغبت شده اند و باید به مردم تذکر داد تا به سمت این زمینه ها هم بیایند.
این دیتاساینتیست همین طور به جنبه های تجاری تحلیل داده های نمایشگاه مجازی کتاب پرداخت و اظهار داشت: انتقادی که همیشه به نمایشگاه بین المللی کتاب تهران وارد بود، این است که رفت وآمد علاقه مندان ساکن دیگر شهرها و استانها برای آمدن به این رویداد دشوار است. با تحلیل داده های پلت فرم فعلی می توانند به نتایجی برسند که هر شهری چه میزان مشتری دارد. این می تواند کمک نماید تا اگر بعدا خواستند نمایشگاه را بصورت حضوری برگزار کنند، یک رویداد آن در تهران و دیگری در شهر دیگری باشد که از لحاظ مکانی برای ساکنان سایر استانها هم آسان تر باشد.
پوریا گلشن راد افزود: علاوه بر این، بررسی داده هایی که بطورمثال نشان میدهد مصرف سوخت چقدر کم شده و از جانب دیگر، هزینه ارسال با پست چقدر بیشتر شده هم می تواند مهم باشد.
وی در ادامه از تحلیل داده های نمایشگاه مجازی کتاب در حوزه قیمت کتاب ها بیان کرد: یکی از انتقادات دیگری که به نمایشگاه وجود داشت، این بود که قیمت یک سری از کتاب ها خیلی زیاد است. دراین زمینه می توان جست وجوهایی را که به خرید منجر نشده اند بررسی کرد. البته این تحلیل قابل بحث است. با این وجود می تواند نشان دهنده این باشد که چه میزان از مخاطبان این کتاب ها را جست وجو کردند اما نخریدند.
این متخصص هوش مصنوعی سپس به اهمیت تحلیل جست وجوهای دومین نمایشگاه مجازی کتاب اشاره نمود و اظهار داشت: بطورمثال در دیجی کالا جست وجوها را با کالاهایی که در خارج از شرکت وجود دارد اما در دیجی کالا نیست، تطبیق می دهند تا ببینند چه کالاهایی وجود دارد که مردم جست وجو می کنند اما ما نداریم. از این طریق، می توان دید مردم به دنبال چه کتاب هایی بودند و در نمایشگاه پیدا نکردند.
وی در عین حال بیان کرد: اگر نظرات را هم جمع می کنند، می توانند آنها را هم تحلیل کنند تا ببینند فیدبک مردم بیشتر در چه زمینه ای است. نحوه خریدهای مردم هم می تواند نشان دهد زمان رویداد کافی است یا نه؛ اگر بیشتر شود باز هم مردم استقبال می کنند یا نه؟ یا اینکه همان یکی دو روز اول یک موج هیجانی بی خودی به وجود آمده که فقط همه آمدند و خرید کردند و رفتند و دیگر تمام شده و بهتر است پس از سه چهار روز رویداد را به انتها برسانند؛ یا برعکس، تا روز آخر نرخ بالای فروش وجود دارد یا نه؟
گلشن راد سپس با اشاره به اینکه پلت فرم دراین زمینه بازیگر اصلی است، اظهار نمود: اینکه چقدر توانسته به خوبی کالاهای موجود را نشان دهد هم اهمیت دارد؛ یعنی بطورمثال اگر من به دنبال یک کتاب هستم، چقدر قدرت جست وجوی پلت فرم خوب بوده و توانسته کتاب مورد نظر من را پیدا کند. یا بطورمثال چه چیزهایی در صفحه اول نشان داده می شود. مسئله مهم دیگر مربوط به این است که در یک سری ژانر، سینرجی بوجود آورد که من باردیگر روی آن ژانر کلیک کنم و کتاب های شبیه آنرا بیاورد و در یک لوپی بیفتد و یک سری ابعاد داستان را نتواند نشان دهد. این مسائل چنین فروشگاه هایی را تحت تاثیر زیادی قرار می دهد.
او در آخر اظهار داشت: چنین پلتفرمی این خوبی را دارد که یک دیتای تمیز و آماده تحلیل در اختیار قرار می دهد. به نظرم، پلتفرمی مثل آمازون که شروعش با کتاب بوده، دراین زمینه دیتاهای خیلی غنی دارد و حتی می توانند بفهمند که چه کشورهایی چه ژانری را دوست دارند. چه بسا، برنامه ریزی آنها حتی برای ساخت فیلم از روی همین تحلیل ها باشد. اما فکر می کنم در ایران این نخستین پلتفرمی باشد که در این ابعاد دارد دیتا جمع می کند.