گزارش فناوری مهر؛ بازار طلای سبز ایرانی رنگ دانش بنیان می گیرد

به گزارش خط رند ۹۱۲، فعالان زیست بوم فناوری معتقدند صنعت گیاهان دارویی در کشور در صورتیکه رنگ دانش بنیان بگیرد به بازار ۲۵میلیارد دلاری، اهداف صادراتی جدید و ارتقای جایگاه بین المللی دست خواهد یافت.

خبرگزاری مهر – گروه دانش و فناوری، میترا سعیدی کیا؛ «گیاهان دارویی» همچون حوزه هایی است که سابقه استفاده و بهره وری دیرینه ای در کشور ما دارد اما اخیراً به واسطه علم و دانش و ترکیب آن با نوآوری و فناوری مؤثر تر واقع شده به صورتی که شرکتهای دانش بنیان زیادی دراین زمینه فعالیت می نمایند و محصولات بر پایه دانش خویش را به بازار عرضه نموده اند.
از همین رو میتوان چنین برداشت کرد که صنایع گیاهان دارویی و فرآورده های طبیعی نقش انکارناپذیری در ایجاد اشتغال، افزایش ارزش افزوده و توسعه اقتصادی کشور دارند. یکی از ارکان توسعه پایدار در این صنعت، تکمیل زنجیره تولید برای جلوگیری از خام فروشی و ایجاد ارزش افزوده بر مواد اولیه گیاهی شمرده می شود. همینطور وجود قابلیت های اقتصادی بسیار در گیاهان دارویی سبب اطلاق عنوان طلای سبز در دنیا به این گیاهان شده است.
کاربرد وسیع این گیاهان در صنایع مختلف دارویی، غذایی، آرایشی – بهداشتی و سایر حوزه ها بعنوان شاخه محصولات طبیعی به این گیاهان قابلیت بسیار بالایی در ایجاد اقتصادی پویا و در آمد حاصل از تولید ناخالص ملی بخشیده است.
استفاده از پتانسیل های حوزه گیاهان دارویی و توجه به طب ایرانی مورد تاکید مقام معظم رهبری هم قرار گرفته به طوریکه ایشان در بند دوازدهم سیاست های کلی سلامت صراحتاً به «بازشناسی، تبیین، ترویج، توسعه و نهادینه نمودن طب سنتی ایران»، «ترویج کشت گیاهان دارویی تحت نظر وزارت جهاد کشاورزی و پشتیبانی از توسعه نوآوری های علمی و فنی در تولید و عرضه فرآورده های دارویی سنتی تحت نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» و «تبادل تجربیات با سایر کشورها در زمینه طب سنتی» تاکید کرده اند.
در همین راستا معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان هم در جهت توسعه صنعت گیاهان دارویی، شرکتهای دانش بنیان این حوزه را فراخوانده تا با شناسایی بازار، فرایند تسهیل فعالیت حرکت در ریل دانش بنیانی و تحقق اقتصاد دانش بنیان را بسط دهد.
از همین رو در گزارش پیش رو تلاش داریم برخی دستاوردهای مهم و تازه حوزه گیاهان دارویی را معرفی نماییم. این محصولات در تازه ترین نمایشگاه «ششمین دوره جشنواره و نمایشگاه گیاهان دارویی، فراورده های طبیعی و طب سنتی» تحت نظر معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری عرضه شده اند.
دستگاه های بسته بندی دارویی
یکی از محصولات پایه لازم در تولید محصولات داروهای گیاهی که نیاز کارخانه هاست، دستگاههای بسته بندی است. عموماً این تجهیزات جز اقلام وارداتی محسوب می شده و احتیاج به تعمیرات یا قطعاتی دارند که امکان تهیه آن از خارج کشور وجود ندارد. ازاین رو محققان یک شرکت دانش بنیان موفق شدند چنین دستگاه هایی را با قیمت پایین به تولید برسانند تا علاوه بر کاهش ارزبری، به تولید محصولات گیاهی با دستگاههای ایرانی رونق دهد.
در همین راستا، هادی آقاپور نماینده یک شرکت دانش بنیان سازنده دستگاههای بسته بندی دارویی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: ما توانستیم به درخواست یک شرکت تولید کننده داروهای گیاهی، دستگاهی را بومی سازی و تولید نماییم که صرفه جویی ارزی زیادی دارد.
وی با اعلان اینکه این شرکت تولید کننده دارویی، دستگاه مورد نیاز خویش را از هند تهیه می کرد، اظهار داشت: به سبب احتیاج به تعمیر و عدم دسترسی به شرکت خارجی، این دستگاه را تولید و عیوب آنرا برطرف کردیم. دستگاه بسته بندی دارویی که یک خط کامل شامل برچسب زنی، بسته بندی، پرکننده و … است را در اختیار این شرکت با یک چهارم نمونه خارجی قرار دادیم.
آقاپور با اعلان اینکه تلاش داشتیم در تولید این دستگاه سرعت تولید بالاتر را در نظر بگیریم، اظهار داشت: راندمان و کیفیت تولید و بسته بندی با این دستگاه بیشتر می شود به طوریکه در ساعت ۶ هزار لیبل به محصول نهایی زده می شود. این شرکت که از ما درخواست نمود تا این دستگاه را بسازیم در زمینه تولید انسولین فعالیت می کند اما در سایر محصولات دارویی هم میتوان از این دستگاه بهره برد چونکه محدودیت برای ساخت نداریم.
وی ضمن اشاره به کاربرد این دستگاه به غیر از صنایع دارویی اظهار داشت: کارخانه های تولید شوینده، مواد غذایی، پتروشیمی، روغن خودرو و … می توانند ازاین دستگاه بهره گیرند.

تولید سرکه عسل به روش سنتی
شرکت دانش بنیان دیگری که توانسته «سرکه عسل» را در جهت حفظ سلامت بدن و استفاده از منابع طبیعی کشورمان به تولید برساند. این محصول سبب «بازیابی تعادل pH و اسیدیته در بدن»، «تنظیم متابولسیم و کمک به کاهش وزن»، «بهبود هضم غذا و جذب مواد مغذی»، «جلوگیری از بیماری هایی همچون گلودرد و ناراحتی های معده»، «مورد استفاده برای انواع ترشی ها، سس ها، نوشیدنی ها، سالادها و پخت و پز»، «تغذیه و جوان کننده پوست»، «تقویت کننده گردش خون» می شود.
بهبود سلامت گوارش و هضم غذا، بهبود سلامت و شادابی پوست، کمک به خواب بهتر و عمیق تر، تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش استرس و اضطراب، حفظ سلامت قلب و عروق، بهبود حافظه و یادگیری، تسکین درد گلو و سرفه، کمک به کاهش وزن و کاهش چربی خون از مزایای استفاده از سرکه عسل طبیعی کوه ها و دشت های ایران است که به روش سنتی و طبیعی فراوری می شود.
کشت جلبک «اسپیرولینا» از صفر تا صد / تولید قرص آهن جلبکی
بشر همیشه به دنبال تهیه غذای کافی و مغذی برای بقای خود بوده است و هر چند در دهه های اخیر جلبک اسپیرولینا بعنوان مکمل غذایی به حساب آمده ولی اخیراً در رژیم غذایی و دارویی اغلب جوامع پیشرفته جای خویش را باز کرده و بعنوان معجزه طبیعت که سرشار از مواد معدنی و ویتامین ها و پروتئین ها و پروتئین ها است و به سادگی برای بدن قابل هضم است ازاین رو یک غذای ایده آل بشمار می رود.
در همین راستا محققان یک واحد فناور موفق شدند از صفر تا صد این جلبک را کشت دهند و در ادامه محصولات متنوعی از آن به تولید برسانند. محصولات این شرکت حالا در بازار موجود است. علیرضا سلطانی مدیرعامل این واحد فناور مستقر در مرکز رشد کشاورزی یزد به خبرنگار مهر اظهار داشت: ما تنها شرکتی هستیم که توانسته ایم صفر تا صد جلبک «اسپیرولینا» را در کشور کشت دهیم و از آن محصولات متنوعی به تولید برسانیم.
سلطانی ضمن اشاره به خصوصیت های جلبک اسپیرولینا اظهار داشت: از ابتدا ناسا در تحقیقات و پژوهش خود، جلبک اسپیرولینا را مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسید که این جلبک بالاترین میزان پروتئین و ویتامین را دارد و می تواند تمام نیاز بدن را تأمین کند.
وی با اعلان اینکه در این تحقیق هم مشخص شد که ۶۰ تا ۷۰ درصد اسپیرولینا از پروتئین است، اظهار داشت: این نوع پروتئین آنتی اکسیدان قوی دارد که می تواند بعنوان ماده اولیه داروسازی، آرایشی وبهداشتی مورد استفاده قرار گیرد.
وی ضمن اشاره به محصولات ساخته شده در این شرکت اظهار داشت: ماسک صورت، قرص آهن، پودر جلبک، شامپو، صابون و … همچون محصولاتی هستند که در این شرکت با جلبک اسپیرولینا به تولید رسیده است.
سلطانی با اعلان اینکه برای تولید محصولات این شرکت از اسپیرولینا، سیب سلامت و مجوز فروش دریافت کردیم، اظهار داشت: یکی از محصولات این شرکت، قرص آهن است که برای ورزشکاران می تواند بعنوان مکمل غذایی عالی مورد استفاده قرار بگیرد.
مدیر واحد فناور در رابطه با قرص آهن ساخته شده با جلبک اسپیرولینا اظهار داشت: این قرص ارگانیک و طبیعی است و هیچگونه ماده افزودنی ندارد که در جهت تأمین ویتامین بدن مورد استفاده قرار می گیرد.
وی با تکیه بر این که این قرص ها آهن بالایی دارد به همان اندازه ای که گوشت قرمز دارد، اظهار داشت: استفاده از این قرص می تواند کم خونی و کمبود اهن را جبران کند.
سلطانی اضافه کرد: کیفیت مواد خوراکی دریایی بگونه ای است که بوی مشمئزکننده ای دارد اما با دستورالعملی که داریم طی فرایندی این بو را کاهش دادیم و باکیفیت عالی محصول را به تولید رساندیم.
وی با اعلان اینکه نمونه خارجی این محصول برای واردات از سال ۸۲ مجوز دریافت کرده، اظهار داشت: اما الان مجوزی برای تولید از جانب غذا و دارو عرضه نمی شود ازاین رو شرکت داخلی برای تولید همان محصول مجوزی دریافت نکرده و محصولات ما در زمره افزودنی های مواد غذایی وارد بازار شده اند! بنظر می رسد لازم است که سازمان غذا و دارو دستورالعملی برای عرضه مجوز به این محصولات تدوین کند.

کرم درمان سوختگی از عسل
عسل دارای خواص آنتی باکتریال و ضد عفونی کننده قوی است و اثرات شگفت انگیزی در بهبود زخم دارد. در عسل به سبب محتوای قند بالا و اثر اسموتیک با جذب آب موجود در بافت، سبب مهار رشد باکتری ها می شود. همینطور عسل حاوی آنزیم گلوگز اکسیداز است و گلوگز را به هیدروژن پراکساید از هموگلوبین مانع فعالیت آنزیم های پروتناز مخرب در محل زخم می شود.
عسل بعنوان یک لایه روی زخم عمل کرده و مانع چسبیدن پانسمان، به ترشحات زخم می شود به صورتی که میتوان پانسمان را بدون صدمه و درد عوض کرد، همینطور به پاکسازی زخم و کاهش بوی بد آن کمک می نماید. این ماده شفابخش در تسریع ترمیم زخم مؤثر بوده و می تواند از باقی ماندن جای زخم (اسکار) هم پیشگیری کند. هیدروژن پراکسید بوجود آمده توسط عسل همینطور مشابه بنزونیل پراکسید عمل می کند که یکی از خط درمان های آکنه است.
از این رو محققان یک شرکت دانش بنیان موفق شدند با عسل کرم های سوختگی را به تولید برسانند و وارد بازار کنند.
این کرم برای بهبود سوختگی های درجه ۱ (سوختگی های سطحی، آفتاب سوختگی، ادرار سوختگی کودکان و …)، رفع جای زخم های بهبود یافته و بهبود زخم های غیر خونریزی دهنده از خم پای دیابتی، زخم های ناشی از جراحی و …)، بهبود شقاق سینه مادران شیرده، بهبود جای زخم سوختگی های درجه ۱، درمان جانبی و کمک کننده در آکنه ولگاریس به کار می رود.
تولید شربت ضد سرفه از ۳ گیاه
محققان یک شرکت دانش بنیان موفق شدند با سه گیاه، شربت های ضد سرفه را به تولید برسانند که برای درمان کرونا و آنفلوآنزا مناسب می باشد. ریشه غیر مخدر گیاه خشخاش، گیاه شیرین بیان و دِروزرا از مواد تشکیل دهنده این شربت است. این شربت بدون تجویز پزشک مورد استفاده قرار می گیرد و بدون هیچ ضرری می تواند به درمان سرفه های خشک و خلطی بپردازد.
این شرکت دانش بنیان در نظر دارد که با برنامه ریزی، تیراژ بالای یک میلیون در سال را به تولید برساند. همینطور این شرکت اعلام نموده با عنایت به استقبال گسترده مردم از داروهای گیاهی این میزان بیشتر هم خواهد شد.
خمیردندان تخصصی گیاهی خوردنی
یکی دیگر از محصولاتی که در نمایشگاه گیاهان دارویی به معرض نمایش گذاشته شده بود، خمیردندانهای تخصصی گیاهی بود. این محصول از ژل آلوئه ورا، دارچین، عسل، اکالیپتوس، بره موم، چوب مسواک، روغن نارگیل، استویا، آویشن به تولید رسیده است.
صادق زنگنه تولید کننده خمیردندان های طبیعی با گیاهان دارویی به خبرنگار مهر اظهار داشت: ما موفق شدیم به روشی خاص، از گیاهان دارویی خمیردندانی را به تولید برسانیم که فاقد هرگونه نگهدارنده، شیرین کننده صنعتی، مواد شیمیایی و سنتزی است.
وی افزود: ما در این واحد فناور توانستیم با منشأ طبیعی با خواص آنتی باکتریال و ضد عفونی کننده طبیعی، این محصول را به گزینه مناسب و ایمن برای استفاده توسط همه گروه های سنی قرار دهیم. یکی از محصولات این شرکت خمیردندان نارگیل است که به شکل مؤثری با کاهش پلاک دندان لثه ها را تقویت و به سفیدتر شدن دندان ها کمک می نماید.
زنگنه ضمن اشاره به خاصیت سفیدکنندگی قوی و ترمیم دندان با بهره گیری از این خمیردندان گیاهی اظهار داشت: این خمیر دندان فاقد فلوراید، رنگ مصنوعی، نگهدارنده صنعتی، شیرین کننده مصنوعی است.
شامپوهای گیاهی ساخته شده از ۱۲ گیاه
از دیگر محصولات عرضه شده در نمایشگاه گیاهان دارویی میتوان به شامپوهای گیاهی اشاره نمود که حاوی عصاره دوازده گیاه است. این شامپوهای گیاهی حاصل تحقیق و توسعه محققان کشور حاوی چهار ماده معدنی بوده و به قول متخصصان این شرکت ۹۵ درصد شامپو گیاهی است.
این شامپو که ضد ریزش مو، ضد شوره سر و ضد سفیدی مو است از الوئه ورا، گل ختمی، گیاه دم اسبی، اسطخدوس، سیر، گزنه و … به تولید رسیده و به بازار عرضه شده است.
در تمامی شامپوهای گیاهی تولیدی در این شرکت، نرم کننده کاملاً طبیعی بکار رفته و از نرم کننده های شیمیایی که حساسیت زا هستند، استفاده نشده است. تغذیه و تقویت موها، رفع التهاب پوست سر، مقابله کننده طبیعی با شوره سر، ترمیم موهای شکسته و تقویت تار مو، نرم کننده و جلا دهنده طبیعی موها از مزایای استفاده از این شامپوها محسوب می شود.
مواد نگهدارنده محصولات آرایشی و بهداشتی غالباً برای پوست و مو مضر هستند، بنا بر این در این شامپوهای گیاهی از نگهدارنده های طبیعی مثل سرکه و نمک استفاده شده است. از دیگر مزایای این شامپوی گیاهی میتوان به فاقد پارابن، فاقد از وازلین و فاقد سیلیکون اشاره نمود.

تولید نوشیدنی برای درمان کبد چرب
یکی دیگر از محصولاتی که در این نمایشگاه عرضه شده بود نوشیدنی هایی برای درمان کبد چرب بود. این محصول سلامت محور بر پایه گیاه علاوه بر تنظیم آنزیم ها بهبود دهنده قوی چربی کبد است.
فناوری تبدیل تخمیر به واسطه یک نوع قارچ در این شرکت بدست آمده که می تواند ترکیبات غیر مفید را به خود جذب و ترکیبات مفید را در نوشیدنی به جای بگذارد.
این قارچ ترکیبات غیر مفید مانند ساکاروز را مصرف می کند و خروجی محصول دارای ویتامین دی، ویتامین بی، آنتی اکسیدان، اسید امینه و ترکیبات مفید برای بدن می شود. این محصول یک نوشیدنی فراسودمند است که در کشورهای اروپایی، امریکایی، آلمان، انگلیس و … مورد استفاده قرار می گیرد.
این نوشیدنی علاوه بر رفع خستگی به هنگام برخاستن از خواب سبب مرتفع ساختن تلخی دهان و زردی چشم، تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر ابتلاء به سرطان می شود. همینطور خواص ضد میکروبی، رفع التهاب پوستی، آرامش بخش و ضد استرس، احیا کننده و تقویت موهای نازک از دیگر مزایای این محصول محسوب می شود.
شیرین کننده گیاهی جایگزین شکر
سرانه مصرف شکر در ایران ۶ برابر سرانه ی مصرف جهانی است. شکر تنها ماده شیمیایی با زنجیر دی ساکارید یا ساکارز است و پس از مصرف، به سرعت وارد خون (تبدیل به قند خون) می شود. این ماده شیرین علاوه بر شیرین کردن نوشیدنی های سرد و گرم، در بیشتر از ۹۰ محصول شیرین صنعتی و سنتی مورد استفاده قرار می گیرد و زمینه ابتلاء به بیماری های قلبی و عروقی، چاقی و پوسیدگی دندان ها را فراهم می آورد.
از آنجاییکه شکر یک ماده مضر است محققان یک شرکت دانش بنیان توانسته اند شیرین کننده جایگزین شکر را که حاصل ۱۵ سال تحقیقات و آزمایشات فنی و بالینی بوده را تولید کنند.
بر اساس اظهار محققان این شرکت، زنجیره شیمیایی دی ساکارید یا ساکارز در این شیرین کننده وجود ندارد و ترکیبات آن دوستدار دندان بوده و برخلاف شکر به دندان ها صدمه ای وارد نمی کنند.
محصولات این شرکت که شامل شیرین کننده های صنعتی، شربت، قند، شیرین کننده کاربردی در قنادی، شیرین کننده نوشیدنی و … می شود با حداقل کالری، طعم و مزه ای مشابه شکر دارند و چون حاوی فیبر خوراکی هستند (پروبیوتیک)، باعث بهبود عملکرد سیستم گوارش می شوند.
شربت شیرین کننده این شرکت جایگزین بدون ساکارز شربت قند یا شربت گلوکز است که به مراتب کالری کمتری دارد. این شربت، برای مصرف خانگی (درست کردن انواع مربا، مارمالاد و شربت) شیرین کننده ای بی نظیر، سالم و بدون قند است و برای کارخانجات تولیدی و کارگاه های قنادی هم به صورت عمده عرضه می شود.
تولید شامپوی گیاهی از جلبک
تولید شامپو با گیاهان دارویی یکی از محصولاتی بود که شاید شرکتهای دانش بنیان یا غیر دانش بنیان زیادی به آن پرداخته باشند. اما نکته جالب اینست که یک شرکت دانش بنیان توانسته با نوعی جلبک، شامپو تولید نماید. مدیرعامل این شرکت در رابطه با شامپوی جلبکی ساخته شده اظهار داشت: این شامپو کاملاً گیاهی است که مانع از ریزش و شوره شده ضمن این که سر را تقویت می کند.
وی اظهار داشت: شامپوهای معمولی پروتئین دارند اما تفاوت این نوع شامپو با شامپو با منبع جلبک در گیاهی بودن پروتئین و ویتامین آن است. این شامپو تغذیه کننده پوست سر است و برای رفع شکستگی و نازک شدن مو مناسب می باشد.
پتانسیل بازار ۲۵ میلیارد دلاری در حوزه گیاهان دارویی
حوزه گیاهان دارویی همچون صنایعی است که پتانسیل بالایی در ایجاد بازار و ارزش افزوده دارد؛ تحقق این مورد تنها به وسیله فناوران و نواوران در شرکتهای دانش بنیان، استارت آپها و … امکان پذیر است. دکتر مهدی سیف سهندی، دبیر ستاد توسعه فناوری های گیاهان دارویی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار نمود: هم اکنون ۸۰۰ شرکت فعال در عرصه گیاهان دارویی محصولات خویش را روانه بازار کرده اند که از این تعداد ۲۰۰ شرکت با مجوز دانش بنیانی فعالیت می نمایند.
وی با اعلان اینکه بر مبنای سند چشم انداز ۱۴۰۴، باید بخش گیاهان دارویی کشور بازاری ۱۵ میلیارد دلاری داشته باشد، اظهار داشت: تابحال توفیقی دراین زمینه صورت نگرفته و بازار گیاهان دارویی و طب سنتی کمتر از ۲ میلیارد بوده و ۷۰۰ میلیون دلار این محصولات صادر می شود. البته که از این بازار صادراتیِ ۷۰۰ میلیون دلاری، ۳۵۰ میلیون دلار در ارتباط با زعفران است.
باید بتوانیم با تزریق فناوری، نوآوری و توسعه بازار بین المللی این حجم از بازار گیاهان دارویی را بدست آوریم ضمن این که این عرصه پتانسیل بازار ۲۵ میلیارد دلاری دارد
وی با تکیه بر این که قاعدتاً با این حجم از صادرات و بازار داخلی محصولات بخش گیاهان دارویی، با اهداف سند فاصله داریم، اظهار داشت: باید بتوانیم با تزریق فناوری، نوآوری و توسعه بازار بین المللی این حجم از بازار گیاهان دارویی را بدست آوریم ضمن این که این عرصه پتانسیل بازار ۲۵ میلیارد دلاری دارد.
سهندی با تکیه بر این که امیدواریم که بتوانیم با شرکتهای دانش بنیان به این هدف برسیم، اظهار داشت: در بحث فراوری گیاهان دارویی محصولات مختلف جانبی زیادی داریم که در این عرصه تقریبا شرکتهای دانش بنیان به خوبی نقش خویش را ایفا کرده اند اما کماکان به آن عدد اصلی نرسیده ایم.
دبیر ستاد توسعه گیاهان دارویی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ضمن اشاره به برخی چالشهای حوزه گیاهان دارویی اظهار داشت: در حوزه گیاهان دارویی زیرساختهایی برای کشاورزی، بذر و رقم اصلاح شده گیاهی، استانداردهای لازم و … وجود ندارد که از چالشهای حوزه مطرح می شود.
ضرورت توسعه محصولات فناورانه در قسمت گیاهان دارویی
وی ضمن اشاره به مبحث فرآوری در عرصه گیاهان دارویی اظهار داشت: در حوزه های عطر، اسانس و عصاره، محصولات آرایشی و بهداشتی، افزودنی های غذایی، نهاده های کشاورزی بایستی فعالیت را بیشتر نماییم و ضروریست حمایت ها دراین زمینه ها بیشتر شود تا بتوانیم محصولات فناورانه بیشتری داشته باشیم و بازار این حوزه را طبق سند بدست بیاوریم.
وی با اعلان اینکه شرکتهای دانش بنیان این حوزه زمانی می توانند به صورت پایدار فعالیت کنند که بازار را بدست بیاورند، اظهار داشت: بازار گیاهان دارویی در دو بخش داخلی خارجی باید توسعه بیابد ازاین رو برای هر کدام باید تدابیری اندیشیده شود.
دبیر ستاد توسعه گیاهان دارویی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان با تکیه بر این که جدیت وزارت بهداشت در قسمت داروهای گیاهی برای توسعه بازار ضروری می باشد، اظهار داشت: باید در واقع درمان های سنتی را به صورت جدی در کشور پیش ببریم که داروهای گیاهی بیشتری به تولید برسند.
به گفته وی، بحث دیگر دراین زمینه توزیع گیاهان دارویی است که بایستی وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت با همکاری ستاد توسعه گیاهان دارویی معاونت علمی اقداماتی را انجام دهند.
وی ضمن اشاره به دیگر چالش حوزه گیاهان دارویی در کشور اظهار داشت: مردم طالب استفاده از داروهای گیاهی هستند و این بازار در کشور وجود دارد اما مبحث اینست که نظارت بر عطاری ها به عرضه محصولات وجود ندارد. علاوه بر کشش بازار، کشش فناوری هم در این حوزه وجود دارد.
دبیر ستاد توسعه گیاهان دارویی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان با اعلان اینکه سند ملی گیاهان دارویی در سال ۹۲ نگاشته شد، اظهار داشت: در آن زمان ۳۰ شرکت فعال در این حوزه وجود داشت ولی حالا بالغ بر ۸۰۰ شرکت محصول در رابطه با گیاهان دارویی دارند؛ از موقع تصویب این سند تابحال تغییرات زیادی صورت گرفته ازاین رو در صدد اصلاح و ویرایش آن هستیم تا مطابق با شرایط، اقدامات هر یک از سازمان ها مشخص شود و برنامه و سیاستهای جدید در این سند اضافه شوند.
ایجاد صندوق های بورسی
دبیر ستاد توسعه گیاهان دارویی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان با اعلان اینکه وزارت صمت، وزارت جهادکشاورزی، وزارت بهداشت همچون وزارت خانه هایی هستند که می توانند در ایجاد ارزش افزوده حوزه گیاهان دارویی مؤثر عمل کنند، اظهار داشت: ما در معاونت علمی ارتباط فرادستگاهی بین سازمان ها ایجاد می نماییم و تلاش داریم ریسک فناوری را متقبل شویم که فناوری های نوظهور با ریسک بالا وارد بازار شوند.
سیف سهندی اضافه کرد: ستاد توسعه گیاهان دارویی تلاش دارد در جهت توسعه بازار داخل با کمک مجموعه های مختلفی که در بیزینس گیاهان دارویی فعال می باشند به نیاز بازار تمرکز کند. در واقع تلاش می نماییم فناوران را در جهت رفع این نیازها هدایت نماییم به شرط این که بازار هم تضمین خرید بدهد. به جهت اینکه این مدلها هماهنگ و زنجیره ارزش ایجاد شود تلاش داریم صندوق های بورسی ایجاد نماییم که بخشی از سرمایه را بخش خصوصی و مابقی را ستاد یا بخش های دولتی تأمین کنند.
وی افزود: در این حالت میتوان تأمین اعتباری برای تحقیق و توسعه صنعتی شرکتهای دانش بنیان در نظر گرفت تا محصول مورد نیاز بازار را به تولید برسانند و صنعت گیاهان دارویی به پتانسیل های خود نزدیک تر شود.
کشورهای پیشرو در عرصه گیاهان دارویی
وی اضافه کرد: کشورهای چین، برزیل، هند، آمریکا کشورهایی هستند که در تولید گیاهان دارویی توانمندی بالایی دارند و آمریکا، اروپا، فرانسه، هلند، آلمان همچون کشورهای پیشرو هستند که در عرصه گیاهان دارویی گام برداشته اند. اما در این میان ایران پس از چین، هند و آمریکا از نظر تولید علم و مقاله قرار دارد اما تولید محصول سبب ایجاد ارزش افزوده می شود.
کشورهای چین، برزیل، هند، آمریکا کشورهایی هستند که در تولید گیاهان دارویی توانمندی بالایی دارند و آمریکا، اروپا، فرانسه، هلند، آلمان همچون کشورهای پیشرو هستند که در عرصه گیاهان دارویی گام برداشته اند. اما در این میان ایران پس از چین، هند و آمریکا از نظر تولید علم و مقاله قرار دارد
دبیر ستاد توسعه گیاهان دارویی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان افزود: چین، هند و ایران همچون کشورهایی هستند که در حوزه طب سنتی سبقه طولانی دارند اما چین و هند خیلی بیشتر ایران پیشرفت کرده اند چونکه از نظر درمان و عرضه تولید اقتصادی گامهای مهمی برداشته اند و بیمارستان، سلامتکده و خیلی از مراکز مرتبط را فعال نگه داشته اند ضمن این که پزشکان و متخصصان زیادی در این عرصه دارند که بخشی از درمان کشور را برعهده گرفته اند.
وی ضمن اشاره به این که چقدر گیاهان دارویی می تواند در اقتصاد کشور مؤثر باشد اظهار داشت: پتانسیل بازار ۱۵-۲۰ میلیارد دلاری در کشور وجود دارد که میتوان با توسعه بازار یا ارزیابی فناوری به بیش از این مقدار دست بیابیم.
وی ضمن اشاره به برنامه های ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی اظهار داشت: ما در توسعه دانش فنی و یافتن حلقه های پایین دستی زنجیره ارزش گیاهان دارویی می توانیم نقش اساسی داشته باشیم و تلاش داریم با انعقاد تفاهمنامه های مختلف بر مبنای نیاز بازار داخلی و بین المللی روند توسعه محصولات در زمینه گیاهان دارویی تسهیل نماییم.
دبیر ستاد توسعه گیاهان دارویی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان اشاره کرد: برای توسعه بازار بین المللی تلاش داریم با کشورهای هدف ارتباط برقرار کنیم؛ همانطور که در نمایشگاه گیاهان دارویی نماینده بیشتر از ۸ کشور حضور داشتند تا این ارتباطات شکل بگیرد.
وی با اعلان اینکه صربستان، ونزوئلا و عراق همچون کشورهایی هستند که در نمایشگاه موفق به انعقاد تفاهمنامه با آنها شدیم افزود: مقرر است در صربستان کمیسیون عالی علم و فناوری تشکیل دهیم که یکی از این کمیسیون ها در ارتباط با گیاهان دارویی است که به این واسطه محصولات دانش بنیان ایرانی به این کشور منتقل شود؛ همینطور مذاکراتی در مورد صادرات به ونزوئلا و عراق شد.
به گزارش خط رند ۹۱۲ به نقل از مهر، با عنایت به امر حفظ و تکثیر گیاهان پرارزش بومی و تحقیقات در مورد ایجاد ارزش افزوده در فرآوری آنها، بکارگیری نیروی انسانی جوان متخصص فارغ التحصیل، بهره مندی از تجربه پرارزش شرکتهای تولیدی موفق و دانش بنیان و افزایش زیرساخت های تجاری سازی مانند برگزاری نمایشگاه ها ملی و بین المللی می تواند منجر به رشد و توسعه صنعت گیاهان دارویی در کشور شود.
همچنین تقویت و توسعه شبکه های فروش، توجه به بازار بین المللی در حوزه های مختلف صنعت گیاهان دارویی و فرآورده های طبیعی منجر به رشد تجاری سازی در این عرصه و تولید محصولات در قسمت های مختلف می شود. داروهای گیاهی، مواد اولیه داروهای گیاهی، فرآورده های عصاره و اسانس، داروهای دامی گیاهی، بذور گیاهان دارویی، محصولات آرایشی طبیعی، غذا داروها، نهاده های کشاورزی و فرآورده های طب سنتی و.. نمونه هایی از این محصولات این حوزه به شمار می روند.
در کشور ما باآنکه به این حوزه در مقایسه با سایر حوزه های فناوری دیرتر ورود شده اما الان اهمیت داشتن آن بر هیچکس پوشیده نیست و تسریع هر چه بیشتر فعالیت ها در این فناوری بیشتر از هر زمان دیگر ضروری بنظر می رسد تا فاصله خویش را با کشورهای پیشرفته کمتر و عقب افتادگی دراین زمینه را جبران نماییم.
امید است با تلاشهای معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و نهادهای در ارتباط با صنعت گیاهان دارویی همچون وزارت کشاورزی، وزارت بهداشت، صمت و… به همراه بدنه تحقیقاتی کشور، تولید در این حوزه به سمت فرآوری و محصولات دارای ارزش افزوده تغییر جهت دهد.