اینترنت ارزان و سریع دستاورد یک شبکه ملی

خط رند ۹۱۲: همزمان با راه اندازی و توسعه شبکه ملی اطلاعات در کشور یکی از مهم ترین مزایایی که مورد توجه قرار گرفت تفکیک تعرفه اینترنت داخل از بین الملل بود؛ درحقیقت برای وب سایت ها با سرورهای داخلی در مقایسه با وب سایت های خارجی تخفیف ۵۰ درصدی در نظر گرفته شد.

به گزارش خط رند ۹۱۲ به نقل از ایسنا، ایده اولیه شبکه ملی اطلاعات، در سال ۱۳۸۴ در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با نام «اینترنت ملی» و «شبکه ملی اینترنت» مطرح شده بود. سال ۱۳۸۹ با عنوان «شبکهٔ ملی اطلاعات» وارد قانون برنامه پنجم توسعه شد و قرار بود تا آخر سال ۱۳۹۵ هم کامل شود. حالا درگاه های پرداخت یا سایت های تماشای آنلاین فیلم به اینترنت ملی وصل هستند و دسترسی به آنها از خارج از کشور امکان پذیر نیست. در حقیقت مهم ترین دلیل پیاده سازی این شبکه در آن سال کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت اعلام گردید.

در سند «ضرورت تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات» آمده که شبکه ملی اطلاعات به عنوان زیرساخت ارتباطی کل فضای مجازی، شبکه همه شبکه های کشور است. این شبکه متشکل از زیرساخت های ارتباطی با مدیریت مستقل کاملاً داخلی، شبکه ای حفاظت شده نسبت به اینترنت و شبکه ای با امکان عرضه انواع محتوا و خدمات ارتباطی سراسری برای آحاد مردم است.

شبکه ملی اطلاعات در قالب قوانین جمهوری اسلامی ایران با پشتیبانی کامل از دیگر اقدامات آموزشی، حقوقی و قضایی به نحو مطلوب و مطمئن تامین کننده نیازهای ارتباطی برای انواع ذی نفعانی که حداقل یکی از آنها در داخل کشور قرار دارد، است و امکان ارائه انواع خدمات و محتواهای فضای مجازی در زمینه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، امنیتی و دفاعی را در کشور فراهم می آورد.

همچنین در سند ضرورت تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات، بر ایجاد شبکه ای با قابلیت برقراری ارتباطات امن و پایدار میان دستگاهها و مراکز حیاتی کشور و میزبانی داخلی در صورت نبود شبکه جهانی اینترنت تاکید گردیده است. در سالهای پس از ۱۳۸۴ عملا اجرای این طرح با کندی صورت می گرفت تا اینکه در دولت یازدهم، اجرای این طرح پیگیری و درنهایت در اواخر همان دولت اعلام گردید که فازهای اول، دوم و سوم آن افتتاح و رونمایی شده است.

اما در دولت سیزدهم، شتاب بخشی به روند اجرای شبکه ملی اطلاعات از مهم ترین اقدامات وزارت ارتباطات شروع شد؛ بدین ترتیب طرح شتاب بخشی به روند اجرای شبکه ملی اطلاعات، از مهرماه سال قبل شروع شده و هم اکنون هم در مرحله اجرا قرار دارد؛ این طرح در ابتدای دولت سیزدهم، پیشرفت حدود ۳۰ درصدی داشت و بر طبق هدف گذاری های انجام شده دست یابی به پیشرفت ۶۰ درصدی تا آخر سال ۱۴۰۱ مورد انتظار است. دسترسی به خدمات دولت الکترونیک مثل آموزش، بهداشت و درمان و درگاه های پرداختی همچون مزیت های اینترنت داخلی بشمار می رود.

همچنین ایجاد زیرساخت لازم جهت پیاده سازی شبکه ملی اطلاعات، بومی سازی دسترسی به اطلاعات، جلوگیری از خروج سرمایه ها و گردش منابع در داخل، کاهش هزینه خدمات اینترنتی، امکان مدیریت بر ترافیک میان اپراتورها، اتصال مستقیم اپراتورها به یکدیگر و افزایش کیفیت و سرعت دسترسی بین آنها، ایجاد یک نقطه مشترک در امتداد ایجاد شبکه ملی اطلاعات و اشتراک گذاری بانکهای اطلاعاتی دستگاهها، ایجاد بستر مناسب و امن برای شبکه توزیع محتوای داخلی و خارجی، امکان ارائه سرویس هایی نظیر آموزش مجازی، تلفن اینترنتی، فراهم کردن امکان ارائه محتوای داخلی و مدیریت هرچه بهتر توزیع محتوا و کاهش تقاضا جهت سرویس اینترنت و استفاده بهینه از پهنای باند بین الملل همچون مهم ترین مزایای ایجاد مرکز تبادل ترافیک شبکه ملی اطلاعات است.

اما ارزان تر شدن اینترنت در شبکه ملی اطلاعات شاید یکی از مهم ترین خاصیت و مزایای آن محسوب شود؛ در حقیقت یکی از جنبه های مهم این طرح، بعد اقتصادی آنست که هم به نفع دولت و هم به نفع مردم است. در حقیقت همین که دیتاهای پرطرفدار مستقیما در شبکه داخلی به گردش دربیاید و یک دفعه به خارج و داخل کشور برنگردد، به سود همه خواهد بود. نکته دیگر آنکه در زمینه قیمت دسترسی به اینترنت نیز اینطور اعلام شده بود که لازم است اپراتورهای مختلف ارائه کننده اینترنت در اسرع وقت نسبت به تفکیک مصرف داخلی و خارجی کاربران اقدام نموده و برای مصارف داخلی تخفیفی ۵۰ درصدی اعمال کنند؛ در همین رابطه مدیرعامل یک شرکت بزرگ در حوزه ارائه خدمات وایمکس و TD-LTE درباره ی تأثیر شبکه ملی اطلاعات در ارزانی اینترنت اظهار داشته بود: باتوجه به حمایت هایی که طی این مدت از شرکت های تولیدکننده محتوا صورت گرفته، افزایش استفاده از فایل های تصویری شرایطی به وجود آورده است که اپراتورها بسته هایی با حجم بیشتر ارائه می کنند.

به گفته او همین موضوع موجب می شود قیمت دسترسی به اینترنت نیز کاهش پیدا کند، چونکه هرچه حجم مصرف مشترک بالاتر رود، قیمت اینترنت برای او پایین تر خواهد آمد؛ به طوریکه شاید حدود ۵۰ درصد مصرف کاربران این شرکت مربوط به بخش ویدئویی شود.

وی همین طور درباره ی بهره مندی از تخفیف های ۵۰ درصدی که بواسطه اجرای فازهای شبکه ملی اطلاعات در استفاده از محتوای داخلی اعمال شده نیز توضیح داده بود: حالا تمام ارائه کنندگان اینترنت مکلف به اعمال این تخفیف شده اند و شرایط به شکلی است که اگر متوسط قیمت یک گیگ اینترنت تا حالا ۳۰۰۰ تومان بوده، در بخش داخلی به ۱۵۰۰ تومان می رسد. حال در نظر بگیرید زمانی که حجم استفاده یک مشترک چنان بالا برود که بجای بسته های قدیمی از بسته های ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ گیگابایتی استفاده نماید، در نهایت قیمت تمام شده هر گیگ اینترنت به رقم کمتر از ۱۰۰۰ تومان خواهد رسید.

لازم به ذکر است با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، یکی از مهم ترین مزایایی که مورد توجه قرار گرفت، تفکیک تعرفه اینترنت داخل از بین الملل بود. به این معنا که برای وب سایت ها با سرورهای داخلی در مقایسه با وب سایت های خارجی، تخفیف ۵۰ درصدی در نظر گرفته شد و ارائه دهندگان خدمات اینترنتی از اینترنت ثابت و همراه، مطابق مصوبه سازمان رگولاتوری ملزم به رعایت این مساله در محاسبه هزینه اینترنت برای کاربران شدند.

با اینحال این که کدام یک از وب سایت ها شامل این طرح باشند، از ابتدا محل پرسش بود؛ همزمان با بهره برداری از فازهای اول و دوم شبکه ملی اطلاعات و در گام نخست، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، فهرست ۱۰۰ سایت پرترافیک داخلی که سرورهای آنها در ایران قرار دارد را به اپراتورها و شرکت های اینترنت ارائه کرد که کاربران با مراجعه به این سایت ها تنها نصف هزینه را پرداخت کنند و قرار شد این فهرست به مرور تکمیل شود.

در این راستا رییس سابق سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در سال ۱۳۹۹ با اعلان اینکه تعرفه سایت های داخلی طبق مصوبه یک دوم است، به ایسنا اعلام نموده بود: لیستی بیش از ۲۰هزار سایت با تعرفه یک دوم وجود دارد. سازمان فناوری اطلاعات هم یک سامانه دارد که آنجا اعلام می کنند آی پی باید داخلی باشد و سپس به اپراتور اعلام می شود که تعرفه را یک دوم کند.

وی همین طور درباره ی تعرفه پیامرسان های داخلی اظهار کرده بود: بیش از دو سال است برمبنای پیامرسان هایی که مرکز ملی فضای مجازی اعلام کردند، تعرفه ترجیحی وجود دارد. بدین ترتیب قیمت محتوای پیامرسان های داخلی طبق مصوبه یک سوم است که همین تعرفه توسط اپراتورها اعمال می شود.

عیسی زارع پور – وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات – هم مدتی پیش درباره ی آخرین وضعیت شبکه ملی اطلاعات اظهار داشته بود: امروز با افتخار اعلام می نماییم با تلاش شبانه روزی وزارت ارتباطات میزان تحقق شبکه ملی اطلاعات بیش از ۵۹ درصد پیشرفت داشته است. در ۱۰ سال تنها ۳۰ درصد پیشرفت داشته اما در ظرف یک سال و اندی به پیشرفت ۵۹ درصدی رسیده است و با برنامه ریزی صورت گرفته، ظرف یکسال و نیم آینده یعنی تا سال ۱۴۰۳ شبکه ملی اطلاعات محقق می گردد.

البته این پروژه یک کار پویا و دائمی است که متناسب با فناوری های روز باید توسعه یابد. مسئولان بدنبال ایجاد یک شبکه پرسرعت، باکیفیت و امن در گستره جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران هستند که خدمات باکیفیت و پرسرعت و مطبوع به مردم ارائه شود و اگر حمایت ها ادامه داشته باشد، شاید زودتر از سال ۱۴۰۳ هم این پروژه به سرانجام برسد.

منبع: