دبیر ستاد توسعه زیست فناوری: صادرات محصولات بیوتکنولوژی به ۱۷ کشور

به گزارش خط رند ۹۱۲، دبیر ستاد توسعه زیست فناوری با اعلان اینکه ۷۰۰ شرکت دانش بنیان در زمینه بیوتکنولوژی فعالیت می نمایند اظهار داشت: محصولات زیستی این شرکت های دانش بنیان تا حالا به ۱۷ کشور صادر گردیده است.
به گزارش خط رند ۹۱۲ به نقل از مهر، دکتر مصطفی قانعی دبیر ستاد توسعه فناوری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری امروز در نشستی خبری گزارشی از فعالیتهای این ستاد ارائه نمود. وی اظهار داشت: یکی از فرهیختگی های خوبی که در کشور انجام شد این بود که از دو دهه قبل گروهی از دانشمندان کشور تلاش داشتند زیست فناوری را رشد دهند. ازاین رو کمیته زیست فناوری با این قدمت تشکیل شد. قانعی با اشاره به اینکه همان زمان کمیته زیست فناوری به شورای زیست فناوری تبدیل و پس از مدتی تشکیل شد، اظهار داشت: پس از آن ستاد توسعه زیست فناوری پیش از ایجاد معاونت علمی افتتاح شد و فعالیتهای این دانشمندان ذیل این ستاد به انجام می رسید. وی ادامه داد: ستاد توسعه زیست فناوری وظیفه ای دارد که آن هم برنامه ریزی، هماهنگی، هم افزایی و حمایت در ستاد است که این وظیفه در شورایعالی انقلاب فرهنگی مشخص شده است. دبیر ستاد توسعه فناوری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان با اشاره به اینکه این ستاد در صدد است که سه درصد اقتصاد زیستی جهان را برای ایران محقق کند اظهار داشت: حوزه زیست فناوری در جهان تأثیرات شگرفی در اقتصاد دارد و توانسته اشتغال و رشد کشورها را تا حد زیادی به نقطه مطلوب برساند. چونکه بیشترین بخش در ارتباط با تحقیق و توسعه کشورها در حوزه بیو بوده است؛ دلیل رشد این حوزه، ورود رشته ها و حوزه های دیگر به بخش بیوتکنولوژی است که این چنین با یک تحولی روبرو شده و محققان در مرز دانش حرکت می کنند. ۷۰۰شرکت دانش بنیان در حوزه زیست فناوری فعالیت می کنند وی اظهار داشت: هم اکنون ۷۰۰ شرکت دانش بنیان در حوزه زیست فناوری فعالیت می نمایند و بعضی از این شرکت ها توانسته اند محصولات زیستی خویش را به ۱۷ کشور صادر کنند. قانعی با اشاره به اینکه محققان کشور در حوزه بیوتکنولوژی در مرز دانش فعالیت می نمایند اظهار داشت: mRNA یکی از حوزه های فعالیتهای دانش بنیان کشور بوده که از اهمیت بالایی برخوردار می باشد و پیشبینی می شود حدود ۵ سال آینده چند نوع واکسن، روش درمانی و شیوه های تشخیص به دنیا عرضه شوند که در حوزه mRNA هستند. بدین واسطه خیلی از واکسن های قدیمی از رده خارج می شوند. مجوز تحقیق در mRNA دبیر ستاد توسعه فناوری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان با اشاره به اینکه کرونا فرصتی بود که بتوانیم مجوز تحقیقات در زمینه mRNA را دریافت نماییم افزود: این یعنی به فناوری دست پیدا کرده ایم که می توانیم برای تولید محصولات مختلف در حوزه های درمان، واکسن و شیوه های تشخیصی ورود نماییم. وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه یک شرکت دانش بنیان که اقدامات واکسن mRNA را انجام داد توانسته در زمینه واکسن سرطان ورود کند؛ این شرکت طی دو ماه آینده می تواند محصولات خود در این حوزه را به تولید برساند و در حالیکه تکنولوژی های قدیمی شاید به ۱۰ الی ۲۰ سال نیاز داشته باشند. این همان مرز دانشی است که تکنولوژی پیشرفته برای کشور به همراه دارد. فعالیت شتاب دهنده های زیر نظر ستاد در زمینه توسعه فناوری کریسپر وی با اشاره به اینکه فناوری کریسپر از دیگر تکنولوژی هایی است که احتیاج به توسعه در کشورها دارد اظهار داشت: این فناوری در کشور ما وجود دارد و برای توسعه آن راه اندازی شتاب دهنده های فعال در این حوزه را استارت زدیم. خوشبختانه این فناوری در ایران به خوبی پیشرفت کرده و پروژه هایی در حال انجام می باشد. ورود به حوزه بیوسنسورها توسط محققان کشور قانعی ضمن اشاره به دیگر حوزه زیست فناوری که پژوهشگران کشور به آن ورود کرده اند اظهار داشت: بیوسنسورها از دیگر حوزه های زیست فناوری است که بعنوان مثال در اندازه گیری قند خون بکار می رود. استفاده از بیوتکنولوژی در ساخت سنسورها تا حد زیادی می تواند به مردم کمک نماید. وی تصریح کرد: شتاب دهنده دیگری در زمینه توسعه بیوسنسورها درحال کار است تا محصولات آنها وارد بازار شود. وی با اشاره به اینکه حدود ۸ سال طول کشید که بتوانیم نقشه زیست فناوری دنیا را به دست آوریم، اظهار داشت: اما پس از آن ۴ سال طول کشید که بتوانیم بر مبنای یک مدل، افراد علمی را در دانشگاه های کشور شناسایی نماییم. قانعی خاطرنشان کرد: همینطور توانستیم به واسطه پروژه هایی در حوزه زیست فناوری با دانشگاه ها وارد قرارداد شویم و این گونه تقسیم کار ملی انجام دهیم. دبیر ستاد توسعه زیست فناوری با تکیه بر این که حالا شاهد بلوغ و تجاری سازی در حوزه بیوتکنولوژی هستیم، اظهار داشت: شاید ۱۰ سال دیگر لازم نباشد ستاد توسعه زیست فناوری فعالیت کند چونکه در آن زمان شرکت ها به بلوغ رسیده اند و دانشگاه ها را برای توسعه محصولات خود و مقاصد علمی شان بکار گرفتند. وی با تکیه بر این که در حوزه داروهای زیستی تمرین بزرگی در کشور شروع شده است اظهار داشت: اقدامات محققان در حوزه داروهای زیستی منجر شده برخلاف پیچیدگی های دانش تولید داروهای بیوتکنولوژی، پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته باشیم و داروهایی توسط شرکتهای داخلی به تولید برسانیم. تحریم ها ضد ایران تبدیل به فرصت در حوزه بیو شد دبیر ستاد توسعه زیست فناوری با اشاره به اینکه تحریم ها ضد ایران تبدیل به فرصت در حوزه بیو شد، اضافه کرد: شرکتهای زیست فناوری در ایران توانستند تحریم را تبدیل به فرصت کنند. بعنوان مثال در صورت نبود تحریم می توانستیم مولکول دارویی را از یک شرکت خارجی تهیه نماییم اما تحریم سبب شد نتوانیم وارد نماییم و خودمان موفق به تولید آن شدیم. وی با اشاره به اینکه کشور ما در تولید داروهای بیوتک رتبه بین سوم و چهارم را در آسیا به خود مختص کرده است اضافه کرد: ما در کشورمان توانسته ایم پیچیده ترین فناوری ها را در تولید محصولات بیو بکار بگیریم که این در زمینه های واکسن، گیاهان دارویی و … بوده است؛ حالا به مرحله ای رسیده ایم که به بیوتکنولوژی مسلط هستیم. کشور بی نیاز از واکسن کرونا شد قانعی اظهار داشت: ما توانستیم در طول دوره کرونا ۶ فناوری را در تولید واکسن کووید ۱۹ توسعه دهیم و الان ۶ واکسن داریم. وی با اشاره به اینکه ما شش ماه در تولید واکسن کرونا از سایر کشورها عقب بودیم اظهار داشت: این عقب ماندگی به علت تحریم بود اما توانستیم پس از آن به توسعه واکسن های مختلف در کشور برسیم. به صورتی که در سازمان جهانی، نام ایران در صدر لیستی آمد که توانسته ۶ فناوری را برای تولید ۶ واکسن داشته باشد. لزوم اختصاص ۱۰ درصد تولید ناخالص ملی به بیوتکنولوژی دبیر ستاد توسعه زیست فناوری اظهار داشت: باید کشور پیشنهاد ستاد را قبول کند و ۱۰ درصد تولید ناخالص مالی را به بخش بیوتکنولوژی اختصاص دهد؛ این خواهش ما به حکمرانی است تا بتوانیم مشکلات حوزه بیو را حل نماییم. بیوتکنولوژی سبب امنیت غذایی می شود قانعی با تکیه بر این که ما در حوزه امنیت غذایی با مشکلاتی مواجه هستیم افزود: امنیت غذایی که از چرخه نهاده های دامی به چرخه غذایی انسان وارد می شود می تواند متأثر از زیست فناوری پیشرفت شگرفی کند به صورتی که با استفاده از بیوتکنولوژی واردات نهاده های دامی که به میزان ۳ میلیون دلار است کاسته شده و به همین میزان امنیت غذایی توسعه یابد. وی افزود: همینطور بیوتکنولوژی می تواند بر مبنای برنامه ریزی هایی که در ستاد داریم واردات ۱.۸ میلیون دلاری حوزه سلامت را کم کند. قانعی خاطرنشان کرد: این خواسته ما است که بتوانیم با توسعه بیوتکنولوژی اقتصاد زیستی را تحت تاثیر قرار دهیم چونکه مقام معظم رهبری هم به این مورد توجه ویژه ای داشته اند. همینطور رئیس جمهور با عنایت به مساله اقتصاد دانش بنیان، در ادامه نام معاونت علمی، اقتصاد دانش بنیان را هم اضافه کردند.
قانعی دبیر ستاد توسعه فناوری در ادامه تصریح کرد: محققان شرکتهای دانش بنیان توانستند با استفاده از تکنولوژی بایو به تولید پلاسما و انسولین بپردازند.
وی اضافه کرد: تولید این دو محصول به تنهایی می تواند از خروج ۲۰۰ میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری نماید.
مأموریت تولید مرغ آرین توسط محققان کشور
وی ضمن اشاره به مأموریت دانش بنیان ها در مبحث مرغ آرین عنوان کرد: ژن های مرغ آرین وارداتی هستند ازاین رو درصدد هستیم تولید این مرغ ها را در کشور با ژنتیک بومی به تولید برسانیم.
قانعی با تاکید بر این که تحریم ها حوزه صادرات کشور را تحت تاثیر قرار داده اند، اظهار داشت: ما توانسته ایم با برخی کشورها همچون روسیه، ترکیه و عمان در حوزه زیست فناوری همکاریهای مشترکی داشته باشیم.
وی اضافه کرد: به واسطه این همکاری مشترک، تولید محصولات زیستی با فناوری ایرانی در آن کشور صورت می گیرد.
دبیر ستاد توسعه فناوری با تاکید بر این که در هر جا که نقش شرکتهای دانش بنیان پررنگ تر باشد، چالش های کمتری وجود دارد، تصریح کرد: زیست فناوری در خیلی از حوزه ها ورود کرده اما در قسمت کشاورزی آن طور که باید دانش بنیان ها موفق عمل نکرده اند. بعنوان مثال در حوزه سلامت به خوبی پیش رفتیم اما اقرار می نماییم نقص هایی در حوزه کشاورزی و دامداری وجود دارد.
به گفته وی معیار خوب بودن در تعداد دانش بنیان های آن حوزه است؛ بر این اساس در صدد هستیم مشکل بخش کشاورزی را به واسطه فناوران حل نماییم.
قانعی ضمن اشاره به سایر پروژه های درحال پیگیری ستاد توسعه زیست فناوری عنوان کرد: برخی اقدامات ستاد و پشتیبانی از پروژه ها بر اساس مشکلات به وجود آمده در کشور است. بعنوان مثال کشور ما با کم آبی، خشکسالی، باران کم و آب شور زیاد مواجه می باشد. ازاین رو تمرکز ما به حوزه زیست دریایی است.
دبیر ستاد توسعه فناوری اظهار داشت: خوشبختانه شرکت ها توانسته اند در این حوزه ورود کنند و محصولاتی را به تولید برسانند.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار مهر در مورد میزان صادرات محصولات زیست فناوری، تاکید کرد: به صورت کلی محصولات زیستی توانسته اند صادرات خوبی داشته باشند. به صورتی که دو سوم صادرات دانش بنیان ها در ارتباط با حوزه زیست فناوری است.
صادرات ۶۰ میلیون دلاری محصولات زیستی
دبیر ستاد توسعه فناوری با اشاره به اینکه بیشترین محصولی که در حوزه زیستی صادر شده و حوزه دارو است، تصریح کرد: به صورت کلی ۶۰ میلیون دلار محصولات زیستی صادر گردیده است.
قانعی در مورد آخرین وضعیت واکسن mRna اظهار داشت: این واکسن مجوز بالینی را دریافت کرده و بزودی وارد کارآزمایی بالینی می شود. فناوری تولید واکسن آدنوویروس که در مؤسسه پاستور درحال پیگیری بود، به دست آمده اما تولید آن متوقف شده است.
دبیر ستاد توسعه فناوری در مورد بودجه ستاد توسعه زیست فناوری هم افزود: این ستاد در سال ۱۴۰۱، ۲۰۰ میلیارد تومان بودجه از جانب سازمان برنامه و بودجه و معاونت فناوری داشته اما در سال ۱۴۰۲ این بودجه رشدی نداشته است.
قانعی در مورد ورود بیوتکنولوژی در حوزه فناوری، عنوان کرد: برپایه آمار میزان واردات محصولات آرایشی و بهداشتی یک میلیارد دلار بوده است. اما امروز در دنیا محصولاتی که پایه زیستی دارند در زمینه آرایشی بهداشتی دو سه برابر محصولات معمولی هستند. ازاین رو باید یک تنظیم گری صورت گیرد تا یک تعادل قیمتی در حوزه محصولات آرایشی بهداشتی بایو فراهم گردد.
تولید رنگدانه از جلبک برای محصولات آرایشی بهداشتی
وی با اشاره به اینکه محققان کشور در حوزه رنگ دانه جلبک ورود کرده اند که می تواند در تولید محصولات آرایشی، بهداشتی کاربردی باشد، تصریح کرد: از لحاظ فناوری محققان ما توانایی ورود به تولید محصولات آرایشی بهداشتی را دارند.
به گفته وی سموم، باکتری ها و مواد بوتاکس از محصولاتی هستند که ایران به تکنولوژی تولید آن رسیده و حتی صادرات هم داشته است.