در دانشگاه علوم پزشکی مشهد؛ محققان کشور موفق به انتقال ژن برای حل مشکل بیماران تالاسمی شدند

خط رند ۹۱۲: رییس مرکز تحقیقات ژنتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد از انتقال ژن با بهره گیری از آخرین فناوری روز دنیا در راستای رفع اشکال بیماران تالاسمی و مبتلایان به سرطان معده آگاهی داد.
به گزارش خط رند ۹۱۲ به نقل از دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دکتر محمدرضا عباس زادگان در رابطه با این دستاورد اظهار داشت: ما بعنوان یکی از گروههای پیشگام ژن درمانی در کشور انتقال ژن را با استفاده از آخرین فناوری روز دنیا انجام داده ایم و نتیجه آن منجر به طراحی کارآزمایی بالینی ژن درمانی در مشهد با انتقال از میز لابراتوار به تخت بیمار در بیمارستان شده است. وی عنوان کرد: دستگاه BTX ECM ۸۳۰ انتقال ژن که یکی از مدرن ترین تکنولوژی های این حوزه است با همکاری خیرین موسسه خیریه پژوهش و فناوری سلامت استان خراسان رضوی به مبلغ ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان خریداری شده، دستگاه پیشرفته ای که نقش بسیار مهمی در توسعه و موفقیت روش های نوین ژن درمانی دارد. استاد گروه ژنتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ضمن اشاره به این که این دستگاه برای انتقال ژن به کلیه سلول های حیوانی و انسانی بویژه سلول های بنیادی و دندریتیک سل ها که سخت پذیرای مولکولهای مختلف مانند DNA و RNA هستند، بسیار مفید می باشد. وی تصریح کرد: تحت این شرایط ژن درمانی بیماران مبتلا به سرطان معده و پروژه اصلاح ژن در بیماران تالاسمی که طی کارآزمایی بالینی صورت خواهد گرفت، موفقیت آمیز خواهد بود. رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان نمود: در بحث سرطان معده گلبول سفید بیمار در بیمارستان منتصریه جدا شده و مولکول MRNA نوترکیب متشکل از شاخصهای توموری به سلول های سیستم ایمنی (سلول های دندریتیک بالغ) منتقل شده و مجدد سلول تغییر یافته به بیمار برمی گردد. وی با تاکید بر این که شاخصهای توموری با این شیوه شناسایی می شود و در دنیا مشابه آن برای سرطان پروستات تأئیدیه گرفت، اظهار داشت: در بحث سرطان معده برای نخستین بار در جهان ساختار ژنتیکی سوپر آنتی ژن در مورد ۳ شاخصه توموری (Chimeric CTA) توسط این گروه تحقیقاتی ساخته شده که منجر به تقویت سیستم ایمنی بیمار که ضد سلول های توموری شده و در نهایت به حذف سلول های سرطانی منجر می شود. عباس زادگان با اشاره به اینکه این طرح کد انحصاری (IRCT) گرفته و تائیدیه وزارت بهداشت و درمان را دارد، تصریح کرد: در گذشته محتویات سلول توموری از بیمار جدا می شد و باردیگر بعد از انتقال به سلول های دندریتیک به بیمار برگردانده می شد که عوارضی مانند حمله به سلول های سالم فرد را به دنبال داشت (خود ایمنی)، اما در این طرح از ساختار ژنتیکینوترکیبی استفاده می شود که برای بیمار هم صدمه ای به دنبال ندارد. وی افزود: همینطور اقدام شاخص دیگر هم در بحث بیماری تالاسمی بوده و باید اشاره نماییم که در خراسان بزرگ ۴۰۰ خانوار بیمار تالاسمی با مشکلات کم خونی داریم که این افراد کاندید پیوند مغز استخوان هم هستند، هرچند کمبود دهنده مناسب درمان این بیماران را با چالش اساسی مواجه کرده است. رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اضافه کرد: ازاین رو همگام با تلاشی که در سرتاسر دنیا برای یافتن روش درمانی نوین و موثر برای این بیماران صورت گیرد، ما هم برای نخستین بار در ایران روش نوین تصحیح ژنی (CRSPR/Cas۹) برای اصلاح شایع ترین جهش تالاسمی در منطقه خراسان را شروع کرده و به پیشرفت های قابل توجهی در این عرصه دست یافته ایم. وی ادامه داد: تصحیح ژنی به شکلی جراحی ژنوم به حساب می آید در این روش ما قطعه جهش یافته را برش می زنیم و یک قطعه سالم را جایگزین آن می نماییم، بااین روش سلول بنیادی اصلاح شده سلول های سالم خونی تولید می کند و بیمار دیگر نیازی به تزریق خون ندارد. رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: بخش مهمی از موفقیت روش های ژن درمانی در گرو انتقال کارآمد ژن به سلول های هدف است، کاری که انجام آن بخصوص برای سلول های بنیادی خیلی سخت است و با استفاده از دستگاه الکتروپوریتور BTX ۸۳۰ این انتقال امکان پذیر شده است. عباس زادگان ضمن اشاره به این که برای سرطان معده کارآزمایی بالینی شده، اما هنوز تولید فرآورده ها توسط شرکتهای دارویی انجام نگرفته است، بیان نمود: ژن درمانی یک کار هزینه بر بوده و خیلی مهم است که نسبت به بومی سازی آن در داخل کشور اقدام گردد، چونکه وارد کردن برخی اقلام و تجهیزات با عنایت به هزینه های بالای بیشتر از ۳ میلیون دلار امکان پذیر نیست. وی خاطرنشان کرد: همینطور در ارتباط با ژن درمانی در تالاسمی هم معتقدیم که اصلاح ژنی جهش شایع دراین منطقه روشی کارآمد است و می تواند نیاز ۷۷ درصد گروه هدف شرق کشور را پوشش دهد.